Ghi chép lịch sử Phụ nữ ở Athens Cổ điển

Cứ liệu

Không thể chối cãi rằng tuyển tập các văn liệu-sách vở hiện có chưa thực sự cho ta một cái nhìn toàn cảnh về xã hội Hy Lạp.

— John J. Winkler, The Constraints of Desire: The Anthropology of Sex and Gender in Ancient Greece[2]

Các nguồn chính về đời sống phụ nữ ở Athens Cổ điển thuộc các lĩnh vực văn học, chính trị, pháp lý,[3] và nghệ thuật.[4] Do phụ nữ được thể hiện khá thường xuyên trong các tác phẩm văn học, có thể lầm tưởng cho rằng ta biết rất nhiều về đời sống và trải nghiệm của phụ nữ Athens thuở xưa.[5] Tuy vậy, số bằng chứng văn học còn tồn tại đều được viết bởi đàn ông: các sử gia không thể nào biết được đức tin và trải nghiệm của phụ nữ Athens Cổ điển.[5] Chính vì thế, nhà nhân học John J. Winkler từng bình chú trong cuốn The Constraints of Desire rằng "phần lớn tư liệu còn sót lại không thể được chấp nhận ngay một cách hời hợt khi chúng nhắc đến phụ nữ".[6]

Theo Sarah Pomeroy, "các vở bi kịch không thể được dùng làm nguồn độc lập cho cuộc đời của một người phụ nữ bình thường"[7] bởi lẽ vị thế của người phụ nữ trong bi kịch bị chi phối bởi vai trò của họ trong các thần thoại cổ xưa mà tác giả lấy cảm hứng.[8]Dẫu vậy, bài viết năm 1925 với nhan đề "The Position of Women in Athens in the Fifth and Fourth Centuries" của A. W. Gomme vẫn dựa phần lớn vào các nguồn bi kịch, và biện minh rằng các nhân vật nữ trong đó đều phỏng theo phụ nữ đương thời.[9] Tính chính thống của các nguồn hài kịch cũng đã bị đặt nghi vấn. Pomeroy bình rằng, bởi lẽ chúng ít bị ảnh hưởng bởi các thần thoại về anh hùng anh thư, nên có thể coi hài kịch đáng tin cậy hơn bi kịch về mặt sử học.[7] Thế nhưng Gomme vẫn rất chỉ trích việc sử dụng Hài kịch Cổ làm bằng chứng cho cuộc sống thường nhật "bởi điều gì mà chẳng xảy ra được theo Aristophanes".[10]

Hướng tiếp cận

Nghiên cứu về phụ nữ thời cổ đại bắt đầu được phổ biển vào những năm 1970, ngay sau sự lan tỏa làn sóng thứ hai của chủ nghĩa nữ quyền. Simone de Beauvoir là nhân vật nổi bật, đã góp phần tạo nên làn sóng nữ quyền này thông qua các phân tích về cuộc đời phụ nữ cổ kim trong danh tác Giới tính hạng hai.